Het falende rechtssysteem in de VS

Reismeisje 16 januari 2019

Het afgelopen jaar ben ik persoonlijker gaan schrijven. Reismeisje was altijd al een afspiegeling van Wendy. Van mij. Van de onderwerpen die me boeien. Van dat wat me in mijn leven bezig houdt. Reizen heeft daar altijd een grote plek in gehad. Tijdens de wereldreis en de aanloop daar naar toe schreef ik zelfs bijna over niets anders. En dat was goed. Net als de ontwikkeling die ik afgelopen jaar heb door gemaakt. Minder generiek en meer eigen. Daar is dit artikel ook een voorbeeld van. Ik wist dat ik het moest schrijven. Meteen nadat de aanleiding was afgerond. Een serie op Netflix notabene. The staircase. Het greep me bij de strot. 13 afleveringen lang...

The staircase gaat over een waargebeurd drama. Een drama dat zich in het traditionele Zuiden van de Verenigde Staten afspeelt. Michael Peterson speelt de hoofdrol. In zijn eigen toneelstuk. Ik denk dat hij zich vaak zo gevoeld moet hebben. Aan de zijlijn staand. Op een avond zitten Michael en zijn vrouw Kathleen gezellig wat te drinken. Eerst binnen. Ze kijken een film. Kletsen wat. De klamme hitte in North Carolina drijft hen naar buiten. Ze verkassen naar het zwembad. Kletsen nog wat meer. Drinken nóg een fles wijn. Tot Kathleen moe is en naar bed wil. Ze kussen elkaar gedag en ze loopt naar binnen. Neemt wat valium voor haar nachtrust. Tot dit punt lijkt het ongetwijfeld op het leven van veel Amerikaanse stellen. Tot een uur later. Michael wil ook naar bed gaan en loopt hun huis binnen. Hij vindt zijn vrouw. Kathleen. Onderaan de trap. In een enorme hoeveelheid bloed. Hij belt 911. Totaal in shock. Legt 3x de telefoon neer. Tot de ambulance kort daarna arriveert en de dood van Kathleen vast stelt.

Dit is al vreselijk genoeg. Ik weet wat dood en rouw zijn. Hoe ze voelen. Welke gedaantes ze aan kunnen nemen. Hoe ze je overvallen en op kunnen vreten. Dat doet het ook met Michael. En hun gezin.

Een samengesteld gezin met 3 dochters en 2 zonen. Rijkdom die je op zo'n moment niet meer vast kunt pakken. Binnen no time is er twijfel over de doodsoorzaak van Kathleen. Er is te veel bloed. Ze heeft 7 snijwonden in haar hoofd. Michael moet het hebben gedaan. Dat is wat de politie meteen denkt. Hij was als enige bij Kathleen en klonk verward aan de telefoon. Ze arresteren hem. Er wordt van alles naar boven gehaald. Gore, smerige details over iemand leven. Een privé leven. Een vermeende biseksualiteit is er slechts een voorbeeld van. Compleet irrelevant voor deze zaak en toch wordt het als bewijs toegelaten. Net als veel andere aspecten die op zichzelf niets te maken hebben met de dood van Kathleen. Het wordt aan elkaar geregen door de aanklagers. Als een dik, bedacht web. 

Een bevooroordeelde jury

Er volgt een proces. Eentje van ruim 30 dagen. Met een jury. Zoals het Amerikaanse rechtssysteem werkt. Werkelijk alle sleeze en dirt wordt op tafel gegooid. Experts plegen meineed. Experimenten worden met een van tevoren gewenst resultaat uitgevoerd. De ene na de andere aflevering heb ik vól verbazing zitten kijken. Ongelofelijk wat hier gebeurde. Michael wordt veroordeeld. Hij gaat de bak in. 8 jaar lang. 8 jaar lang tekent hij beroep aan. Steeds wordt het afgewezen. Tot die ene dag dat één van de zogenaamde experts van destijds in een andere zaak wordt gepakt op structurele fouten. Meineed zelfs. De zaak van Michael ,mag daarmee ook opnieuw worden bekeken. In de 5 jaar daarna koopt hij zijn vrijheid terug met een electronische enkelband. Er komen steeds meer fouten en dwalingen boven. Op de kleding van Kathleen is bijvoorbeeld nooit DNA onderzoek gedaan. En het vermeende moordwapen is door de verdediging achterover gedrukt geweest.

Uiteindelijk is Michael in de 70. Hij is alles kwijt. Zijn vrouw, één van zijn dochters, zijn huis, vermogen, gezondheid. Hij besluit om voor een zogeheten Alford plea te gaan. Ik had er nog nooit van gehoord. Het betekent zo veel als zeggen 'Ik ben onschuldig, maar ik pleit schuldig om deze en deze redenen'. Zijn redenen waren die dwalingen. Geen kans op een eerlijk proces. De staat stemde in met deze deal. Wat genoeg zegt lijkt me. Ik vond het echt een ongelofelijk bizarre serie. Dit is de werkelijkheid! Dit falen van het Amerikaanse rechtssysteem. Waarin fout op fout op fout gemaakt kan worden. Waarin iemand met de grond gelijk gemaakt wordt op basis van zijn seksuele geaardheid, het huwelijk wat hij en zijn vrouw hadden, zijn idealen en manier van praten. Het gaat me niet eens op die schuldvraag. Ik weet niet of Michael het wel of niet heeft gedaan. Ik denk van niet. Maar zeker weten doe je dat nooit. Het gaat mij er om dat je onschuldig bént tot het tegendeel is bewezen. Om dat eerlijke proces. Om dat je altijd nog een mens bent. Om het stelsel waar we ooit met zijn allen hard voor gevochten hebben. Een democratisch rechtssysteem, wat niet in deze orde van grootte had mogen falen. Nooit. 

Kijk deze serie. Echt. Hij is onvergetelijk en dramatisch goed. Hieronder vind je de trailer.